Kinderen
Podopediatrie
In bepaalde landen waar het beroep van podologie is uitgegroeid tot een medisch vakgebied (zie ook de rubriek “Veelgestelde Vragen” op deze website) en de daarbij horende studiemogelijkheden verscheidene vormen van specialisatie ondersteunen, is de podopediatrie uitgegroeid tot een uiterst gespecialiseerde tak van de podologie.
Deze medisch opgeleide voetspecialisten houden zich bezig met preventieve behandelingen, maar vooral ook met medische en chirurgische ingrepen bij problemen ter hoogte van de onderste extremiteiten en/of met de gang bij kinderen.
Hier in België valt al het medische natuurlijk onder het beroepsvlak van de orthopedie en de pediatrie, en houdt de podoloog zich enkel bezig met de preventieve behandeling van problemen die hun oorsprong kennen bij een foutieve gang.
Biomechanisch onderzoek bij kinderen
Een goed en uitgebreid biomechanisch onderzoek staat dan ook aan de basis van het opsporen van eventuele problemen die zich reeds nu of in de toekomst zouden kunnen voordoen bij kinderen, omdat bij hen de klachten soms minder duidelijk zijn en in vele gevallen een preventief onderzoek uitsluitsel kan geven. De beste leeftijd voor een eerste onderzoek is 7 jaar oud, waarbij men meteen kan opmerken dat men daarvoor, tijdens de groei, dikwijls dingen ziet die op het eerste zicht abnormaal zullen lijken (zoals X- of O-beentjes), maar waar ze uiteindelijk weer uitgroeien. Enigszins toch vroeger op onderzoek komen is eerder van toepassing na de verwijzing van een arts.
Het onderzoek zelf bestaat zowel bij kinderen, als bij volwassenen, uit een goede anamnese, specifieke metingen en een ganganalyse. Alle onderzoeken worden voor ieder kind natuurlijk grondig uitgevoerd en er wordt ook een volledig rapport opgemaakt, waarvan de resultaten uitgebreid met U zullen worden besproken. Het belangrijkste voor de kinderen zelf is natuurlijk, dat het best een leuk en vooral een pijnloos onderzoek is!
Podologische zooltherapie bij kinderen
Na de bespreking van de resultaten kan men dan eventueel overgaan tot het toepassen van een goede podologische zolenbehandeling, als therapie voor een bepaald probleem of als preventie ter voorkoming van eventueel later voorziene klachten.
Bij kinderen is bijna enkel de functionele zool van toepassing, niet alleen omdat dit soort podologische zool een uiterst efficiënte correctie kan geven (vooral bij een teveel aan beweging in bepaalde gewrichten), maar ook omdat vooral bij hen nog alle mogelijkheden aanwezig zijn, om een bepaalde afwijking optimaal te kunnen verbeteren.
Deze podologische zolen begeleiden de bewegingen op een natuurlijke, maar meer gecontroleerde (stabiele) manier. Je zou het bijna kunnen vergelijken met een (voortdurende) fysiotherapeutische behandeling tijdens het stappen, waarbij het vooral gaat om bepaalde hypermobiele bewegingen (die te veel zijn) af te remmen en andere bewegingen, die te weinig of niet aanwezig zijn, terug te stimuleren en te activeren.
Voor kinderen is het dan zeker ook belangrijk om regelmatig terug op controle te komen, mits ze soms enorm groeien en bij hen de meeste verandering en verbetering mogelijk is.
Schoenadvies bij kinderen
Dikwijls vormt enkel een goed schoenadvies al een oplossing op zich, zonder dat er onmiddellijk aan zolen moet worden gedacht.
Het goed sluiten van schoenen is hierbij dan ook van primair belang. Heden ten dagen sluiten kinderen (volwassenen ook trouwens) dikwijls hun schoenen niet (goed) meer, omdat het ‘cool’ is, maar ook omdat het allemaal veel makkelijker is en sneller gaat, in ons steeds maar haastiger wordende maatschappij. Alles moet vlotjes gaan, ook op school, vooral tijdens de turnles of zwemles en gaan de leerkrachten en/of de schoolinstantie soms zelf aandringen om bepaalde snel sluitende schoentypen aan te schaffen in de plaats van degelijke (sport)schoenen, die de kinderen eens te meer nodig hebben tijdens deze lessen.
Een schoen moet namelijk zo veel mogelijk de normale functie van een voet overnemen, terwijl hij natuurlijk ook tegelijkertijd fungeert als bescherming en buffer tussen de voet en de inwerkende krachten van de ondergrond. Dit wil ook zeggen dat hij zich volledig rondom de voet moet kunnen sluiten, alsof hij er deel van uitmaakt. Anders kunnen we evengoed geen schoenen dragen, omdat onze voeten dan continu gaan bewegen in de schoen en zich gaan proberen te stabiliseren door met de tenen te grijpen. Velcro en andere alternatieve sluitingen zijn niet aangeraden, omdat ze na langdurig en actief dragen losser komen te zitten. En net bij sportschoenen moet U hierbij goed letten, omdat de krachten die op de voet inwerken dan nog eens extra gaan vergroten en net een goede stabiliteit, door het correct sluiten, voor een veel betere prestatie kan zorgen.
Maar ook thuis kunt U hierbij een handje toesteken, door Uw kinderen te helpen met het goed leren sluiten van de schoenen en zelf steeds het goede voorbeeld te geven. Dit wil zeggen dat men de veters steeds van onderaan naar boven begint vast te trekken en dat men van alle vetergaatjes gebruik maakt om goed te kunnen sluiten. Begin er jong mee (vanaf ze de fijne motoriek goed kunnen beheersen) en maak er een spelletje van: “Wie kan het snelst en het best de schoenen sluiten!?” of “Wie kan er het best en het coolst de schoenen sluiten!?”. Zo kunnen ze op verschillende manieren leren strikken maken of ze om het best leren verbergen. Ook het goed openmaken van een schoen is erg belangrijk, ten eerste omdat ze anders geneigd zijn om ze gewoon vast geveterd uit te trekken en ze dan ook zo opnieuw te willen aandoen, maar anderzijds ook omdat dit tot (soms ernstige) schade kan leiden aan het hielbeen. Trouwens een schoen die men zo maar kan uittrekken, kan om te beginnen al nooit goed zijn vastgemaakt met veters!
Ook in huis en tijdens de zomer, wanneer de kinderen veel in beweging zijn, is het best dat ze schoenen blijven dragen. In huis kan dit dan een lichter type schoentje zijn (maar die dan verder wel aan de verschillende criteria van een goed schoentje moeten blijven voldoen – zie ook de rubriek “Schoenadvies” op deze website) en tijdens de zomer een sandaalschoentje, wat dan de zool, de hiel en de sluiting heeft zoals een normale schoen, maar waarbij bovenaan extra gaatjes voorzien zijn of dat meer open is zoals een bij een sandaal.
Veel bewegen met goede schoenen en het goed sluiten van de schoenen zijn dan ook de eerste vereisten bij het verkrijgen van biomechanische zolen! Anders missen ze volledig hun effect en weigeren wij ze te maken.
Beweging bij kinderen
Daarom is ontspannend bewegen ook één van de belangrijkste aspecten van een goede biomechanische zolentherapie en dan in het bijzonder bij kinderen. Wanneer je stil blijft zitten, hebben de zolen geen enkel effect, dus is het dan ook extra belangrijk dat kinderen veel bewegen met de zolen. Het hoeft daarom nog geen sport te zijn, spelen of een goede wandeling (al dan niet met de hond) zijn even effectief en ook heel leuk.
Of stap eens naar school in plaats van met de fiets te gaan, want ook tijdens het fietsen of skaten, etc… werken de zolen niet, enkel tijdens het stappen of het lopen. Het makkelijke is daarbij wel, dat de zolen snel van de ene in de andere schoen kunnen worden gelegd, maar wel opletten dat de linker en rechter zijde niet met elkaar worden omgewisseld. Sommige extreme bewegingen zijn dan weer eerder negatief voor een normale ontwikkeling van kindervoetjes, zoals bijvoorbeeld trampoline springen. Tijdens het springen op een trampoline zakt de voet namelijk abnormaal diep door, zodat spieren en gewrichten extreem gerekt worden. Mits kinderen sowieso al veel beweeglijker en hun groeischijven nog niet volledig ontwikkeld zijn, kunnen er bij het langdurig springen op een trampoline problemen ontstaan, die soms pas later hun effect zullen hebben op de normale ontwikkeling. Deze hypothese is dan ook van toepassing op alle extreme vormen van beweging.
Correcte zithoudingen
Om problemen te mijden is het ook belangrijk dat we even over correcte zithoudingen spreken. Dit is eens te meer het geval voor kinderen, omdat ze nog in volle ontwikkeling zijn en vooral ook omdat ze nog heel beweeglijk zijn. Gelukkig realiseren we ons meer en meer dat ergonomie een belangrijk onderdeel vormt van de algemene gezondheid van de mens. Het lichaam van de mens is vooral voorzien op het uitvoeren van bepaalde bewegingen en dan in het bijzonder om veel en langdurig te stappen en te lopen op onverharde bodems, wat in onze tijd en samenleving inmiddels al volledig verandert is. Maar door het groeiende belang van ergonomie in onze samenleving, worden we ons stilaan meer bewust, van het effect dat bepaalde gewoonten hebben op ons lichaam. Dankzij deze trend worden ouders er bijvoorbeeld dikwijls al op gewezen, dat het enorm belangrijk is, om kindermeubeltjes aan te schaffen op maat van de leeftijd en grootte van hun kind(eren).
Maar zeker even essentieel is het, om te kijken of de kinderen wel goed zitten op stoelen (om te eten of studeren), zetels (om te lezen, te ‘gamen’ of televisie te kijken) en op de grond (om te spelen of te ontspannen). Zo kan het zitten op naar binnen gedraaide voetjes, enorme problemen met het naar binnen draaien van diezelfde voetjes tijdens het stappen veroorzaken. Daarom is het van primair belang, om te kijken dat (vooral jonge) kindjes een goede zithouding aannemen, steeds met de benen naar beneden en naar voor en de voetjes plat op de grond, want ook de benen en de voetjes naast het lichaam, kan later voor afwijkingen (zelfs tot in de normale gang van uw kind) zorgen. Het belangrijkste om hierbij te onthouden is, nooit kinderen op de voeten laten zitten in welke positie dan ook.